Leczniczy aloes niejedno ma imię
Niebiańska pałeczka, dar Wenus, roślina nieśmiertelności, cichy uzdrowiciel, lilia pustyni – wszystkie te określenia (i wiele więcej) oddające niesamowite uznanie, od niepamiętnych czasów dotyczą aloesu, a sam Krzysztof Kolumb nazywał tę roślinę „lekarzem w doniczce”.
Aloes doceniały już starożytne cywilizacje zarówno jako środek leczniczy jak i kosmetyczny. Już przed 3000 lat aloes stosowały afrykańskie plemiona koczownicze, a doniesienia historyczne mówią nam o aloesie stosowanym w starożytnej Grecji, Rzymie, Egipcie, Indiach, Chinach i Arabii. Już wtedy używano aloesu do ochrony skóry przed palącym słońcem, przed ukąszeniami owadów, leczono oparzenia i rany. Szeroko rozpowszechnione też było używanie aloesu do poprawy urody, ograniczania pocenia czy np. perfumowania tkanin.
Mimo dość egzotycznego pochodzenia aloes był też znany polskiej medycynie ludowej i stosowany był głownie w chorobach płuc, zaparciach, bólach żołądka oraz w leczeniu ran. Bardzo długo lecznicze działanie aloesu tłumaczono tzw. teorią ewolucji zbieżnej medycyny ludowej, twierdzącej że jeśli ludzie zamieszkujący regiony geograficzne bardzo od siebie oddalone stosują tę samą roślinę, to musi ona być skuteczna. Przez dziesięciolecia trwały liczne badania nad aloesem, które odkryły i potwierdziły imponujący wachlarz możliwości leczniczego zastosowania aloesu.
Wśród opisanych blisko 400-tu gatunków aloesu odnaleziono i potwierdzono właściwości prozdrowotne w około 30-tu z nich. Największą ilość substancji cennych biologicznie zawiera aloes A. barbadensis.
Zasadniczym surowcem pozyskiwanym z aloesu jest galaretowaty miąższ oraz sok. Pulpa aloesowa, którą można spotkać w różnych opracowaniach literaturowych, zawiera dodatkowo wierzchnią skórkę liści.
W Dzienniku Ustaw UE opublikowano Rozporządzenie Komisji (UE) 2021/468 z dnia 18.03.2021r. zmieniającego załącznik III do rozporządzenia (WE) nr 1925/2006 PE i Rady, w sprawie gatunków botanicznych zawierających pochodne hydroksyantracenowe, które mówi o zakazie wprowadzania do obrotu m.in. preparatów z liści aloesu (chodzi o emodynę i aloeemodynę obecne właśnie w skórce liści aloesu). Podczas produkcji pochodne hydroksyantracenu można jednak usuwać z preparatów roślinnych za pomocą szeregu procesów filtrowania, w wyniku których produkty zawierają jedynie śladowe ilości tych substancji w formie zanieczyszczeń pozostających bez wpływu na organizm. Dobre soki aloesowe wytwarza się z surowca już wyjściowo pozbawionego skórki, poddanego drobiazgowej filtracji, a więc są bezpieczne, bo wolne od pochodnych hydroksyantracenu.
Czysty żel aloesowy otrzymujemy po obraniu liścia ze skórki, jego solidnym wypłukaniu i wyciśnięciu – taki surowiec jest pozbawiony cierpko-gorzkiego smaku i właściwości przeczyszczających.
Z czego wynikają wyjątkowe właściwości aloesu?
Wszelkie substancje, które stanowią o leczniczym działaniu aloesowych preparatów znajdują się w liściach tej rośliny. Literatura naukowa podaje, że aloes zawiera aż 270 składników aktywnych biologicznie. Co prawda, 99% stanowi woda, ale to nie zmienia faktu, że w pozostałej części mieści się niesamowite bogactwo wartościowych leczniczo składników. Są to m.in.:
Aminokwasy – aż 7 z 8 egzogennych;
Kwasy tłuszczowe i sterole roślinne – przeciwzapalny kampesterol i zmniejszający wchłanianie cholesterolu w jelitach beta-sitosterol;
Enzymy – peroksydaza glutationowa i dysmutaza ponadlenkowa – cudowne, naturalne antyoksydanty oraz amylaza, cellulaza, katalaza i bradykinaza, która ogranicza przepuszczalność błon komórkowych i rozkłada bradykininę, co przekłada się na zmniejszanie stanu zapalnego i odczynów alergicznych;
Witaminy – A, C, E, witaminy z grupy B (w tym witamina B12 – co stanowi absolutny ewenement wśród roślin), a także beta-karoten i kwas foliowy;
Składniki mineralne – wapń, magnez, cynk, chrom, selen, sód, mangan, żelazo, miedź, potas. Ciekawe, że niektóre z nich występują w formie związanej, np. przeciwbakteryjny mleczan wapnia, czy mleczan magnezu, który hamuje enzym odpowiedzialny za powstanie histaminy (działanie przeciwalergiczne);
Polipeptydy – związki wielkocząsteczkowe zdolne do hemaglutynacji, aktywacji komórkowej mitozy i hamowania wzrostu grzybów;
Niezwykle cenne
polisacharydy, które odtruwają, przeczyszczają oraz aktywują układ odpornościowy poprzez pośrednie pobudzenie produkcji przeciwciał, indukcję białek odpowiedzialnych za proces unieszkodliwiania bakterii przez leukocyty i nasilenie namnażania limfocytów. Szczególnie ważny w tej grupie jest acemannan;
Antraglikozydy – aloina, antranol, kwas aloesowy, barbaloina- są silnie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. To także naturalne środki przeczyszczające i przeciwbólowe;
Saponiny – związki o właściwościach ściągających, lekko odkażających i myjących.
Aloes zawiera także
ligniny, kwasy organiczne, naturalny kwas salicylowy i jeszcze wiele cennych składników.
Działanie aloesu na organizm
Fenomen niesamowicie szerokiego działania prozdrowotnego aloesowego miąższu wynika z niespotykanej różnorodności zawartych w nim aktywnych biologicznie składników oraz występowaniu wyjątkowych biostymulatorów, które nasilają działanie tych związków oraz systemów obronnych naturalnie występujących w ludzkim organizmie. Należy wyraźnie podkreślić, że
takiej ilości biostymulatorów nie ma w żadnym innym produkcie naturalnym.
Regularne picie soku z aloesu wpływa pozytywnie
na odporność organizmu, ogranicza rozwój stanów zapalnych,
regeneruje i nasila procesy odbudowy tkanek. Takie działanie wynika z obecności
naturalnych związków przeciwzapalnych (kwas salicylowy, bradykinaza, beta-sitosterol i in.),
przeciwdrobnoustrojowych (kwas chryzofanowy, lupeol, fenole i związki siarki), a także substancji o właściwościach
ściągających i odkażających – szczególnie istotnych w łagodzeniu podrażnień błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, jelit.
Zielony doktor przewodu pokarmowego, czyli wpływ aloesu na jelita
Dobroczynny wpływ aloesu na pracę przewodu pokarmowego jest wielopoziomowy. Miąższ aloesowy pomaga
pozbywać się przewlekłych zaparć poprzez regulację parcia i odpowiedniej zawartości wody w kale. Obecne w aloesie
naturalne antybiotyki ograniczają rozwój wielu szczepów bakteryjnych (np. pałeczek Helicobacter, Salmonella, Shigella, streptokoków)
i chorobotwórczych grzybów (Candida albicans). Jednocześnie wielocukry z aloesu
odżywiają i powodują wzrost kolonii „dobrych” szczepów bakterii probiotycznych, co dodatkowo, w sposób pośredni ogranicza rozwój tych patogennych. Równowaga bakteryjna w jelitach oraz właściwa perystaltyka i zdrowy cykl wypróżnień to kluczowe elementy w terapii wielu chorób przewodu pokarmowego i co warto zaznaczyć –
w terapii hemoroidów. Aloes na hemoroidy to także działanie przeciwzapalne, ściągające i regenerujące śluzówkę.
Jak już było wspomniane –
aloes ogranicza rozwój Helicobacter pylori – czyli stanowi doskonałe wsparcie w przypadku wrzodów żołądka. Poza właściwościami antybakteryjnymi aloes
goi owrzodzenia żołądka i łagodzi ból związany z nadżerkami. Odczuwalnie pomaga także
w zespole jelita drażliwego, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego i innych chorobach zapalnych jelit.
Miąższ aloesu zawiera wapń, chrom i witaminy z grupy B (wpływ na prawidłową gospodarkę lipidowo-węglowodanową), co znajduje zastosowanie w
naturalnej profilaktyce i terapii otyłości i cukrzycy. Ponadto aloes działa żółciotwórczo i żółciopędnie, dzięki czemu wspiera naturalne, zdrowe funkcje wątroby.
Aloes na skórę
Miejsce aloesu w dermatologii jest nieustannie podkreślane przez naukowców. Mnóstwo zakończonych i trwających badań dowodzi jak
korzystnie aloes wpływa na skórę. Glikoproteiny i polisacharydy obecne w dużej ilości w miąższu tej rośliny warunkują doskonałe
działanie ochronne, będąc w pewnym sensie spoiwem międzykomórkowym utrzymującym integralność strukturalną skóry. Dzięki temu preparaty aloesowe łagodzą wszelkie podrażnienia, osłaniają i hamują utratę wody z naskórka. Skóra staje się głęboko nawilżona i miękka. Wykazano, że środki dermatologiczne oparte na naturalnym żelu z aloesu pomagają leczyć
odmrożenia, oparzenia, oraz ukąszenia i użądlenia owadów.
Mechanizm tej właściwości polega na pobudzeniu przez przywołane już polisacharydy reakcji immunologicznej odpowiednich komórek znajdujących się w głębokich warstwach skóry. Aktywacja procesu immunologicznego daje sygnał do uruchomienia procesów regeneracji uszkodzonej skóry oraz zapobiega nadkażeniom przez pobudzony zastęp fagocytów i makrofagów.
Ważną komponentą procesów naprawczych skóry jest
aktywacja czynnika wzrostu komórek naskórka, który odpowiada za wytwarzanie kolagenu i
czynnika odbudowy naczyń uszkodzonej skóry (czynnika angiogenezy). Dodatkowym wsparciem regeneracji jest działanie przeciwzapalne.
Takie właściwości aloesu pozwalają na jego stosowanie w dermatologii i kosmetologii niezwykle szeroko. Wszelkie
podrażnienia i otarcia, oparzenia (w tym termiczne), odczyny po ukąszeniach to w zasadzie tylko wstęp. Z powodzeniem można maści i kremy z aloesem stosować na skórę
po radioterapii i w trudnogojących się ranach oraz do pielęgnacji skóry narażonej na
odleżyny. Mikstury aloesowe
koją świąd, wygładzają blizny, poprawiają ukrwienie skóry, niwelują przebarwienia. Poleca się stosowanie aloesu zewnętrznie w przypadku
trądziku, egzemy, a nawet obrzęków.
Aloes – naturalny kosmetyk idealny
Po pierwsze nawilżenie. Aloes ma nieprzeciętną właściwość wiązania wody głęboko w skórze i zapobiegania jej utracie. Skóra po kuracji aloesowej jest miękka, gładka i jędrna. Chętnie wykorzystuje się to do produkcji kremów i balsamów pielęgnacyjnych, pomadek do ust i szamponów oraz odżywek i masek do włosów (duża zawartość witamin i aminokwasów + zdrowa, nawilżona skóra głowy).
Opisane wcześniej działanie regeneracyjne, pobudzanie syntezy kolagenu, poprawa mikrokrążenia i szeroko pojęta aktywna odporność skóry zaliczają aloes do naturalnych substancji przeciwstarzeniowych stosowanych w kosmetycznych seriach anti-age i kosmetykach do opalania.
Aloes – naturalny, bezpieczny antyperspirant
Preparaty z aloesem stanowią
zdrową alternatywę dla antyperspirantów zawierających szkodliwe sole aluminium. Aloes skutecznie
redukuje nadmierne pocenie oraz działając antybakteryjnie
zapobiega tworzeniu się nieprzyjemnego zapachu.
W stomatologii wykorzystuje się aloes w przypadku
stanów zapalnych jamy ustnej, uszkodzeniu błony śluzowej oraz na afty i opryszczkę. Pasta do zębów z aloesem chroni przed chorobami dziąseł i próchnicą. Płyny do płukania ust z aloesem pomagają łagodzić podrażnienia i działają odkażająco – świetne w przypadku
kandydozy.
Aloes na odporność
Aloes od zawsze kojarzy się z odpornością – i słusznie. Bogactwo składników zawartych w liściach tej rośliny wielopoziomowo
stymuluje układ odpornościowy. Działa przeciwzapalnie i przeciwdrobnoustrojowo.
Aloes to także
naturalny adaptogen, czyli poza powszechnie rozumianą odpornością wzmacnia naturalną odporność na stres i niesprzyjające zdrowemu funkcjonowaniu czynniki. Pozwala niejako dostosować się organizmowi do panujących warunków i bez istotnego uszczerbku na zdrowiu wyjść na prostą.
Nie ma róży bez kolców
Aloes znamy głównie z jego dobrej strony, ale jak ze wszystkim -
należy stosować go właściwie i rozsądnie. Długotrwałe przyjmowanie lub zawyżone dawki aloesu mogą wywołać efekt przeczyszczający. Należy uważnie i najlepiej po konsultacji z lekarzem sięgać po aloes w przypadku chorób wątroby i dróg żółciowych. Także choroby serca i tendencja do krwawień powinny być uprzednio skonsultowane ze specjalistą.
Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów aloesu jest fenyloketonuria (ze względu na obecność fenyloalaniny w aloesie), uczulenia na aloes. Panie w ciąży oraz karmiące piersią oraz dzieci do 12 r.ż. nie powinny przyjmować aloesu w postaci wewnętrznej.
Aloes należy „obsługiwać” umiejętnie, dlatego zamiast mikstur domowej roboty lepiej zdać się na te sprawdzone z apteki. Najlepiej też skorzystać przed zastosowaniem z porady lekarza lub farmaceuty. Po aloes do Bonifratrów
Apteka Braci Bonifratrów oferuje szeroki wachlarz produktów zawierających aloes.
Kliknij odpowiedni link aby dowiedzieć się więcej o każdym z nich:
Bonifraterski sok z aloesuBonifraterski sok z aloesu z miąższemSok z aloesu Dr GajaAlax na zaparciaAntybiobon Ojca GrzegorzaFranciszkańska mikstura aloesowaAloesowy Biożel AbocaFranciszkańska maść żyworódka z aloesemKrem do twarzy z aloesemAloesowe krople do oczuKrem pod oczy z aloesemŻel aloesowy Płyn do płukania ust z aloesemŻel do ust z aloesemŻyworódka z aloesem w płynieŻyworódka z aloesem w zasypceŻyworódka z aloesem w żeluZioła szwedzkie z aloesemInformacje zamieszczona na tej stronie służą wyłącznie do celów edukacyjnych, nie mogą być zastępstwem profesjonalnego medycznego doradztwa. Stan zdrowia i wszelkie jego zaburzenia winny być konsultowane z właściwymi służbami medycznymi. Przed podjęciem jakiegokolwiek działania związanego z terapią radzimy poinformować swojego lekarza o takim zamiarze.
